T24 Dış Haberler
Ankara-Washington çizgisinde gündemde birçok başlık bulunurken, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ABD’ye vardı. Çavuşoğlu, bugün Washington’da ABD’li mevkidaşı Antony Blinken‘la görüşecek.
İki dışişleri bakanının görüşmesinde masada ABD’nin Türkiye’ye F-16 satışından Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine geniş yelpazede birçok husus olması bekleniyor.
Dışişleri Bakanlığı, Türkiye-ABD Stratejik Düzeneği kapsamındaki görüşmeleri öncesi Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal ve ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Victoria Nuland başkanlığındaki heyetlerin Washington’da istişareler yaptığını duyurdu.
Dışişleri’nden yapılan açıklamada Çavuşoğlu-Blinken görüşmesinde, “ikili münasebetlerin tüm boyutlarıyla ele alınması ve bölgesel bahislerde görüş alışverişinde bulunulmasının öngörüldüğü” belirtildi.
Çavuşoğlu’nun ayrıyeten Washington ve Houston’da düşünce kuruluşları temsilcileri ve vatandaşlarla görüşeceği ve New York’ta çeşitli temaslarda bulunacağı belirtildi. Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin Houston Büyükelçiliği’nin yeni kançılarya ofisinin açılışını da gerçekleştireceği söz edildi.
Çavuşoğlu’nun New York’ta BM 77. Genel Şura Lideri Csaba Körösi ile bir görüşme yapacağı bildirildi.
T24 Dış Siyaset Analisti Barçın Yinanç, “Dış Siyasetle İçli Dışlı” yayınında Blinken-Çavuşoğlu görüşmesinin Washington’da yapılıyor olmasının değerli bir ayrıntı olabileceğine dikkati çekti. Yinanç, “Blinken, geçen sene Çavuşoğlu’yla, Washington’da görüşmek istemedi, New York’ta görüştü. Bu bile bir spekülasyon konusu oldu, ‘Resmi olarak ağırlamak istemiyorlar, bu da o soğukluğun göstergesi’ diye. Bu spekülasyonlar üzerine Çavuşoğlu’nun, Washington’da ağırlanacak olması bence bize bir şeyler söylüyor. Alışılmış anladığımız kadarıyla bu inisiyatif, ABD tarafından geliyor” dedi.
F-16 satışı gündemde
Türkiye ve ABD ortasındaki en sıcak gündemlerden biri, ABD’nin Türkiye’ye potansiyel F-16 savaş uçakları ve modernizasyon kiti satışı. Wall Street Journal’ın aktardığına göre Biden yönetimi, Türkiye’ye, F-16 satışını geçen hafta Kongre’ye taşıdı ve mevcut olarak resmi olmayan kıymetlendirme süreci işliyor. Biden idaresi, satışa sıcak baktığını söylese de Senato Dış Münasebetler Komitesi’nin Demokrat Lideri Bob Menendez, Ankara’nın insan hakları sicili nedeniyle satışa karşı olduğunu belirtiyor. Birebir haberde, Yunanistan’a F-35 satışının da Kongre’ye Biden idaresi tarafından götürüldüğü kaydedildi.
Çavuşoğlu, pazartesi günkü basın toplantısında bahisle ilgili şunları söylemişti:
“ABD Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı’na iletti. İdare, Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla gayriresmi formda Kongre’ye bildirimde bulundu. Her iki kanatta da Dış Münasebetler Kurulu’nun liderleri ve en deneyimli üyeye bildiriliyor. Buradan daha sonra bir itiraz gelmezse de süreç tamamlanıyor. Resmi bildirim oluyor. ABD Kongresi’nin, Başkan’ın bu istikametteki talebini, yüzde 51 ile reddetme ihtimali var. Şayet bu olursa Lider, tekrar gönderir. Şayet bu olursa bu defa üçte iki çoğunlukla reddedilmesi gerekir.”
Çavuşoğlu, Menendez’e ithafen de, “Özellikle bir senatör, daima itirazını gündeme getiriyor. Fakat daha evvel sunulan değişiklik önergeleri temizlendi biliyorsunuz. Biz, problemsiz bir formda geçmesini bekliyoruz” demişti.
ABD, Suriye’ye harekâtı istemiyor, olağanlaşmaya karşı
Türkiye’nin, Suriye’nin kuzeyine düzenlemesi gündemde olan potansiyel kara harekâtı ve Ankara-Şam çizgisinde tekrar başlayan temaslar da Çavuşoğlu-Blinken görüşmesinde gündemde olabilir.
Washington, Esad idaresinin insan hakları sicili nedeniyle mevcut olarak müttefik ülkelerin, Suriye ile temas kurmasına sıcak bakmadıklarını söylemişti.
Öte yandan, ABD, birçok sefer Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine yeni bir askeri harekât yapmasını istemediklerini vurguladı.
Ankara ise ABD’nin Suriye’de YPG ile olan işbirliğinden rahatsızlığını sık sık lisana getiriyor.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği
ABD-Türkiye sınırında en kıymetli gündemlerden biri de İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği. Türkiye, Finlandiya’nın ittifaka üyeliğine daha sıcak baksa da İsveç’ten, “terörle ortasına ara koyması” için bulunduğu talepler karşılanmış değil. İsveç basınına nazaran, Türkiye’nin iadesini istediği dört ismin daha iadesi gerçekleşmeyecek.
Öte yandan, geçen hafta PKK destekçisi olduğu belirtilen bir kümenin da Stockholm Belediye Binası önünde Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan‘a benzetilen bir kuklayı karşıt bir halde asması ipleri gerdi. Ankara, İsveç’in Ankara Büyükelçisi’ni Dışişleri’ne çağırdı.
Türkiye ve Macaristan dışında tüm NATO ülkeleri, iki kuzey ülkesinin iştirak protokollerini ulusal meclislerinden geçirdi. ABD, Türkiye’nin süreci hızlandırmasını bekliyor. Ankara ise talepleri karşılanmadan adım atmıyor. WSJ’ye konuşan kaynaklara nazaran Biden idaresi, Türkiye’ye F-16 satışını, iki kuzey ülkesinin NATO üyeliğine müsaade verilmesi için, “havuç” olarak kullanmayı hedefliyor.
DW Türkçe’ye konuşan Milletlerarası Münasebetler Uzmanı Prof. Dr. İlhan Uzgel‘e nazaran, Erdoğan, iki ülkenin üyeliklerine ait TBMM’den çıkması gereken onayı seçime kadar uzatmayı hedefliyor. “Böylelikle iç kamuoyu nezdinde ‘bakın biz onay vermezsek hiçbir şey gerçekleşmiyor” algısının kullanılmaya çalışılacağını belirten Uzgel, Erdoğan’ın çok büyük bir yarar elde etmediği sürece bu bahiste adım atmamaya niyetli olduğunu düşünüyor.
Rusya-Ukrayna savaşı
Rusya-Ukrayna savaşı, tüm dünyada olduğu üzere Türkiye ve ABD ilgilerinde de değerli bir başlık. ABD, Türkiye’nin arabuluculuk ve kolaylaştırıcı ülke rolünü destekliyor, lakin vakit zaman Ankara Rusya yakınlaşmasından Washington’un rahatsız olduğuna dair de haberler ABD basınında yer alıyor.
